Op de chat krijgen wij veel vragen van naasten van mensen met een verslaving. Vaak zijn deze naasten radeloos. Degene met een verslaving ontkent, of wil niet stoppen met het gebruik van middelen of gokken.
Als naaste is het frustrerend om te zien hoe de verslaving het leven van iemand ruïneert. De gezondheid, het werk en de relaties lijden vaak onder de verslaving. Soms zijn er kinderen in het spel en zijn er terechte redenen voor zorg over de kinderen.
Om het lezen prettiger te maken spreken we vanaf hier in de hij-vorm.
Wat kun jij doen als iemand in jouw omgeving een verslaving heeft?
Elke situatie is anders, elke verslaving is anders. Maar hieronder wat algemene praktische tips die je hopelijk kunnen helpen.
Als jij met iemand wil praten of een interventie wilt opstarten, bel, email of chat met ons.
1. Praten
Ga het gesprek aan. Het kan lastig zijn de eerste stap te nemen, misschien heb je dit geprobeerd of houd je rekening met de kans dat het uitloopt op een ruzie. Toch is de eerste stap een gesprek aangaan.
- Ga het gesprek aan wanneer iemand nuchter is.
- Spreek vanuit je eigen positie en emotie.
- Voorkom verwijten, leg uit wat het gebruik van de persoon met een verslaving met jou doet.
- Ga niet in discussie. Ontkenning, manipulatie en oneerlijkheid zijn symptomen van verslaving.
- Probeer vanuit empathie en begrip te praten in plaats van uit boosheid en frustratie.
- Houd feiten en emotie goed gescheiden en wees vooral eerlijk.
- Hou goed in je achterhoofd dat verslaving een ziekte is en met allerlei excuses komt.
- De verslaving liegt en manipuleert. Onder die laag zit nog jouw naaste.
- Als het gesprek uit de hand dreigt te lopen, neem afstand. Met ruzie wordt niks bereikt.
- Vraag of de persoon met een verslaving hulp wil. Soms zorgt schaamte voor blokkades.
Ontkenning, leugens of zeggen dat het allemaal wel meevalt is vaak een teken van onmacht en enorme schaamte. Het doorbreken van die schaamte is moeilijk. Toon begrip voor de schaamte en geef aan dat er hulp is. Maar geef niet toe aan de verslaving.
2. Stel duidelijke grenzen
Als naaste ben je misschien gewend geraakt aan bepaald gedrag en hulpvragen. Het is belangrijk dat jij grenzen gaat stellen. En verbind consequenties aan gedrag wat niet acceptabel is. Wees altijd consequent. Als je een keer iets vergeeft, toelaat of negeert, zal er geen verandering komen.
- Jij bepaalt zelf wat je wel of niet accepteert in jouw huis / leven.
- Geef bijvoorbeeld duidelijk aan dat jij geen contact wil wanneer jouw naaste onder invloed is.
- Voorwaarde voor het stellen van grenzen is dat je de gemaakte afspraak na kunt komen. Als je iemand niet uit huis wil zetten, kun je dit ook niet als grens stellen.
- Geef geen geld, onderdak of hulp als dit is om het gebruik te blijven faciliteren.
- Wees streng. Tough love werkt in veel gevallen beter dan het hand boven het hoofd blijven houden.
- Zet jezelf altijd op de eerste plek. Laat niet de verslaving jouw leven bepalen en leiden.
3. Durf los te laten
Als iemand in jouw omgeving kampt met een verslaving maar in gebruik wil blijven, ondanks alle consequenties en geboden hulp, dan wordt het tijd om los te laten. Vaak worden de gevolgen van een verslaving zichtbaar op het moment dat de omgeving veranderd. Als de persoon met een verslaving geen negatieve gevolgen ervaart, omdat bijvoorbeeld rekeningen nog steeds worden betaald, zal er ook geen motivatie zijn om in behandeling te gaan. Iemand die verslaafd is zal allerlei manieren vinden om in gebruik te blijven. Hij zal pas willen stoppen als het leven ondraaglijk wordt door zijn gebruik. Maar soms kiest iemand ervoor om, ondanks alles, in gebruik te blijven.
Niemand kiest ervoor om verslaafd te worden, maar men kan er wel voor kiezen om in behandeling te gaan.
- Besef dat jij een ander niet kan veranderen, wel hoe jij ermee omgaat.
- Neem de controle terug over jouw leven.
- Verbreek als dat nodig is alle contact.
- Geef jezelf en eventueel jouw kinderen alle prioriteit.
- Neem afstand van de ziekte verslaving.
- Als jouw naaste met een verslaving clean wordt, kies je zelf of je hem/haar weer in jouw leven toelaat.
Interventie bij verslaving
Wanneer iemand verslaafd is, is hij/zij in werkelijkheid ontoerekeningsvatbaar. Hij wordt compleet geleid door zijn verslaving. Het is een obsessie, de ontwenningsverschijnselen kunnen zeer heftig zijn en hij ziet geen uitweg meer. Het is enorm verdrietig dit vanuit jouw positie te zien gebeuren. Je houdt van jouw naaste en jij wil niet opgeven. Maar jij bent niet verantwoordelijk voor de keuzes die een ander maakt.
Je kunt je echter afvragen in hoeverre iemand die ernstig verslaafd is de juiste keuzes voor zichzelf nog kan maken. Als jij denkt dat er nog hoop is, dat er alleen nog goede overtuiging nodig is, dat er iets moet gebeuren om de schaamte te doorbreken of jij durft het gesprek niet alleen aan te gaan… dan kun je overwegen een interventie te organiseren.
Een interventie is een confronterend gesprek met de verslaafde waarbij een keuze wordt gegeven: in behandeling gaan of alle contact wordt verbroken. Dit gebeurt op een respectvolle en liefdevolle manier maar wel met een zeer duidelijke boodschap en harde keuze.
Uit onderzoek is gebleken dat maar liefst 85% van de uitgevoerde interventies leidt tot het aanvaarden van hulp.
Het is essentieel dat zo’n interventie goed wordt georganiseerd. Er staat immers veel op het spel. Wij raden daarom altijd aan een interventie onder professionele begeleiding uit te laten voeren; met een goede voorbereiding, iemand die het gesprek kan leiden en zelf ervaring heeft. Veel interventionisten zijn ervaringsdeskundigen. Zij zijn zelf een verslaafde in herstel. Zij begrijpen de ziekte van verslaving, kijken door de leugens en manipulatie heen, weten hoe het voelt verslaafd te zijn maar ook hoe het is om in herstel te zijn. Dit biedt begrip, wekt respect op en vertrouwen.
Steun voor jou als naaste
Wanneer jouw naaste besluit in behandeling te gaan, dan word jij niet vergeten als naaste. Wij betrekken je zoveel mogelijk bij het traject. Wij organiseren familiedagen en bieden ook de mogelijkheid tot het volgen van systeemgesprekken.
Maar wat als de persoon in jouw omgeving in gebruik blijft?
Heb jij al talloze gesprekken gevoerd, hulp geboden en afstand genomen? Dan moet je jezelf niet vergeten. Jij verdient ook hulp! Wij zeggen niet voor niets dat verslaving een familieziekte is. Naasten van iemand met de ziekte verslaving ervaren hier negatieve gevolgen van. Gelukkig is er wel hulp. Kijk op www.helpmijndierbareisverslaafd.nl Zij bieden hulp aan naasten van verslaafden. Ze geven diverse workshops, organiseren informatiebijeenkomsten en bieden individuele ondersteuning. Zij helpen niet de verslaafde, maar zijn er speciaal voor naasten.
Meestgestelde vragen van naasten van mensen met een verslaving
Vaak raden wij aan jouw zorgen met andere naasten te delen. Het is niet alleen erg zwaar maar ook oneerlijk als jij alle zorgen alleen moet dragen. Samen sta je sterker en het is belangrijk dat jij ook jouw zorgen en emoties kunt ventileren. Het is daarom verstandig anderen te betrekken en te vertellen dat jouw naaste verslaafd is.
Dit is afhankelijk van de situatie. Of er sprake is van mishandeling, verwaarlozing, gevaar, slechte zorg, etc… De regel is wel: als de ouder met een verslaving geen hulp zoekt en in verslaving blijft, zal de situatie verergeren en is de risico dat er een uithuisplaatsing plaatsvindt juist groter. Maar wanneer tijdig hulp wordt gezocht, kan dit voorkomen worden. Het is belangrijk dat de ouder met een verslaving in behandeling gaat zodat goed voor de kinderen gezorgd kan worden.
Als jouw naaste in verslaving blijft, zal hij uiteindelijk juist zijn baan kwijtraken. Verslaving is een ziekte en daarom kan een verslaafde zich ziekmelden wanneer hij in behandeling gaat. Als hij het niet aan zijn baas wil vertellen, kan dit wel met een vertrouwenspersoon of de arbo arts besproken worden. Zij hebben een geheimhoudingsplicht. Wij merken vaak dat werkgevers juist positief reageren als een werknemer zijn verslaving toegeeft en in behandeling gaat. Dat is immers een teken van pro-actief handelen, toont de wil om beter te worden en bied een oplossing van mogelijke al aanwezige problemen (zoals te laat komen, vaak ziekmelden, gedragsproblemen of verslechterd functioneren). Het taboe op verslaving wordt gelukkig steeds minder. Wij begrijpen dat dit soms als een enorme drempel voelt en kunnen hierbij steun bieden. Werk, school of wat dan ook mag nooit een blokkade vormen voor het herstellen van de progressieve ziekte die verslaving is!
Vaak speelt schaamte een rol. De verslaafde voelt zich machteloos, radeloos en compleet in de ban van zijn verslaving. Als reactie wordt defensief, ontkennend en soms agressief gereageerd als hij wordt geconfronteerd met zijn verslaving en gedrag. Dit is menselijk. Maar enorm moeilijk voor een naaste om mee om te gaan. Het helpt als je alleen een gesprek voert als jouw naaste nuchter is, je alleen vanuit jouw gevoel en perspectief spreekt en de rust probeert te bewaren. Wij begrijpen dat dit niet makkelijk is. Bel ons (020 – 231 00 00) als jij hier hulp bij nodig hebt. Misschien is een interventie of wat advies van ons de oplossing.
Dit komt veel voor. Wanneer jouw naaste nuchter is, ervaart hij spijt en kan hij de schade die hij aanricht inzien. Echter, verslaving is een ziekte. Zodra er ontwenningsverschijnselen ontstaan, is de drang deze op te heffen zo extreem groot dat hij weer zal drinken of gebruiken. En eenmaal in de roes, worden zijn problemen vergeten of ervaart hij ze niet meer als een probleem. Veel verslaafden gebruiken en drinken om bepaalde emoties, angsten en gedachtes te onderdrukken. Daarom is het van belang dat ook deze onderliggende problematiek wordt aangepakt. Verslaving is dan immers een symptoom van andere problemen. Wij helpen hierbij.
Hoe machteloos en radeloos je je ook voelt, er is altijd hulp. Mocht een interventie geen mogelijkheid zijn, dan is er nog wel hulp voor jou. Soms kiest iemand bewust in gebruik te blijven. Ze kiezen voor hun verslaving of ervaren er weinig negatieve gevolgen van of accepteren deze gevolgen zelfs. Daar kan jij niets aan doen. Je hebt wel alle macht over hoe jij ermee om gaat. Pak de controle terug over jouw leven! Bel ons voor advies: 020 – 231 00 00