Drugs, variërend van cocaïne, marihuana en nog veel meer, zijn chemische stoffen die aanzienlijke invloed hebben op zowel het lichaam als de hersenen. De diversiteit aan drugs resulteert in verschillende effecten, met sommige gevolgen die langdurig en zelfs permanent kunnen zijn, zelfs nadat het gebruik van de drugs is gestaakt.
Er zijn verschillende manieren waarop iemand drugs kan gebruiken, waaronder injectie, inhalatie en inname. Afhankelijk van de wijze van toediening, verandert de manier waarop drugs het lichaam beïnvloeden. Bijvoorbeeld, het direct injecteren van drugs in de bloedbaan heeft onmiddellijk effect, terwijl inname een vertraagd effect heeft. Maar alle misbruikte drugs beïnvloeden de hersenen. Ze veroorzaken grote hoeveelheden dopamine, een neurotransmitter die helpt bij het reguleren van onze emoties, motivatie en gevoelens van plezier, om de hersenen te overspoelen en een “high” te veroorzaken. Uiteindelijk kunnen drugs de werking van de hersenen veranderen en interfereren met iemands vermogen om keuzes te maken, wat leidt tot intense verlangens en dwangmatig druggebruik. In de loop van de tijd kan dit gedrag uitgroeien tot een verslaving aan stoffen, ofwel drugverslaving.
Gevolgen van Drugsverslaving voor de Gezondheid
De gevolgen van een drugsverslaving zijn geassocieerd met een breed scala aan korte- en langetermijngevolgen voor de gezondheid. Deze kunnen variëren afhankelijk van het type drug, hoeveel en hoe vaak het wordt ingenomen, en de algemene gezondheid van de persoon. Over het algemeen kunnen de effecten van drugsmisbruik en afhankelijkheid verstrekkend zijn en bijna elk orgaan in het menselijk lichaam beïnvloeden.
De bijwerkingen van een drugsverslaving kunnen onder andere zijn:
- Een verzwakt immuunsysteem, wat het risico op ziekte en infectie vergroot.
- Hartaandoeningen variërend van abnormale hartslagen tot hartaanvallen, en collaps van aderen en infecties van bloedvaten door het injecteren van drugs.
- Misselijkheid en buikpijn, wat ook kan leiden tot veranderingen in eetlust en gewichtsverlies.
- Verhoogde belasting van de lever, waardoor het risico op aanzienlijke leverschade of leverfalen toeneemt.
- Epileptische aanvallen, beroertes, mentale verwarring en hersenschade.
- Longziekten.
- Problemen met geheugen, aandacht en besluitvorming, wat het dagelijks leven bemoeilijkt.
De Effecten van een Drugsverslaving op de Hersenen
Alle drugs zoals cocaïne, marihuana en anderen soorten drugs beïnvloeden het “beloningscircuit” van de hersenen, dat deel uitmaakt van het limbisch systeem. Dit gebied van de hersenen beïnvloedt instinct en stemming. Drugs richten zich op dit systeem, wat resulteert in grote hoeveelheden dopamine – een hersenchemie die helpt bij het reguleren van emoties en gevoelens van plezier – die de hersenen overspoelen. Deze overstroming van dopamine is wat een “high” veroorzaakt en is een van de belangrijkste oorzaken van een drugsverslaving.
Hoewel het eerste gebruik van drugs onschuldig kan zijn, kunnen drugs de hersenchemie veranderen. Dit kan daadwerkelijk de manier veranderen waarop de hersenen functioneren en interfereren met iemands vermogen om keuzes te maken. Het kan leiden tot intense verlangens en dwangmatig drugsgebruik. In de loop van de tijd kan dit gedrag uitgroeien tot een afhankelijkheid van stoffen of verslaving aan drugs en alcohol.
Alcohol kan zowel korte- als langetermijneffecten hebben op de hersenen en de communicatiepaden van de hersenen verstoren. Deze verstoringen kunnen van invloed zijn op de stemming, het gedrag en andere cognitieve functies.
Hersenbeschadiging kan ook optreden door alcohol, zoals door alcohol veroorzaakte voedingsgebreken, door alcohol veroorzaakte aanvallen en leverziekte. Bij zwangere vrouwen kan blootstelling aan alcohol de hersenen van ongeboren baby’s beïnvloeden, wat resulteert in stoornissen in het foetale alcoholspectrum.
Uit onderzoek is gebleken dat door alcohol veroorzaakte hersenproblemen vaak kunnen worden gecorrigeerd met de juiste behandeling. Het stoppen met drinken van alcohol gedurende maanden of jaren kan helpen bij het gedeeltelijk herstellen van denkvaardigheden, zoals geheugen.
Effecten van Drugs op het Gedrag
Een drugsverslaving kan leiden tot diverse gedragsproblemen, zowel op korte als op lange termijn, waaronder:
- Paranoia
- Agressiviteit
- Hallucinaties
- Verslaving
- Verminderd oordeelsvermogen
- Impulsiviteit
- Verlies van zelfbeheersing
Deze korte- en langetermijngevolgen van drugsgebruik hebben ernstige consequenties, zoals gemist werk, strafbare feiten, ongevallen en verwondingen. Uit onderzoek van het Trimbos-Instituut blijkt dat in totaal 110.000 verkeersslachtoffers op een SEH-afdeling zijn behandeld in 2021. Van hen zijn naar schatting 6.400 (6%) behandeld omdat zij alcohol en/of drugs hadden gebruikt. Bij twee derde deel van hen was sprake van ernstig letsel. In de periode 2012-2021 is het aantal SEH-behandelingen in verband met ernstig letsel als gevolg van een verkeersongeval waarbij alcohol en/of drugs betrokken was met 71% gestegen. Bij nagenoeg alle verkeersslachtoffers die in de afgelopen tien jaar voorafgaand aan het ongeval alcohol en/of drugs hebben gebruikt, was sprake van alcoholgebruik (98%).
Deze alarmerende bevindingen benadrukken de substantiële impact van drugsgebruik op zowel individuen als de samenleving als geheel. Het onderzoek van het Trimbos-Instituut biedt waardevolle inzichten die benadrukken dat de gevolgen van drugsgebruik verder reiken dan persoonlijke gezondheid, met aanzienlijke gevolgen voor verkeersveiligheid en de behandeling van ernstige verwondingen. Het is van cruciaal belang dat deze informatie wordt gebruikt om bewustzijn te vergroten, preventie-inspanningen te intensiveren en effectieve maatregelen te implementeren om de negatieve effecten van drugsgebruik op de maatschappij te verminderen. Door gezamenlijke inspanningen kunnen we streven naar een veiligere, gezondere toekomst voor iedereen.