Het gebruik van cocaïne herkennen

Heb je het vermoeden dat iemand in jouw directe omgeving cocaïne gebruikt? Maar als je het hem of haar vraagt, ontkent hij/zij? Ontkenning, liegen en manipuleren hoort bij de ziekte van verslaving. Men denkt snel “het valt wel mee” of “ik kan stoppen wanneer ik wil”. Ze verbergen hun gebruik en liegen erover. Schaamte speelt vaak een rol. Iemand dus op de man af vragen bevestigd niet altijd of iemand inderdaad cocaïne gebruikt. En vaak zorgt dat voor een conflict. Dus hoe kun je zeker zijn dat iemand cocaïne gebruikt en wat kun je eraan doen?

In dit artikel bespreken we de volgende onderwerpen:

  1. Kenmerken en symptomen van cocaïnegebruik
  2. Hoe wordt cocaïne gebruikt?
  3. Wie gebruikt cocaïne?
  4. Symptomen van cocaïne gebruik
    * lichamelijke klachten
    * geestelijke klachten
    * sociale gevolgen
    * financiële gevolgen
  5. Wat is het verschil tussen recreatief cocaïnegebruik en verslaving?
  6. Wat kun je doen als je merkt dat een dierbare cocaïne gebruikt?
  7. Wat als iemand niet wil stoppen met cocaïne?
  8. Interventie bij cocaïneverslaving
  9. Vraag hulp!

Kenmerken en symptomen van cocaïnegebruik:

Om het gebruik van cocaïne te herkennen hebben we deze hieronder voor je beschreven.

Een cocaïnegebruiker is vaak erg energiek, opgewekt, overmoedig en zelfverzekerd

Door het gebruik van cocaïne krijgt iemand meer energie, is vaak een stuk opgewekter en het maakt iemand zelfverzekerder. Ze kunnen overmoedig en arrogant overkomen. Introverten worden meer extrovert. Alles gebeurt op een hoger energie niveau. Anders dan je van die persoon gewend bent. Nadat de cocaïne is uitgewerkt, is er vaak een kater. Een emotionele dip en vermoeidheid.  Hierdoor wil de gebruiker graag opnieuw cocaïne snuiven of roken.

Cocaïnegebruikers praten meer en luisteren slechter

Cocaïnegebruikers praten onder invloed vaak aaneengesloten. Maar luisteren naar een ander doen ze vaak slecht tot nauwelijks. Door de rush van de cocaïne zijn ze vooral met zichzelf bezig. Bij zwaar gebruik van cocaïne worden gebruikers vaak angstig tot paranoïde aan toe. Ze verkeren in hun eigen wereldje. Hun realiteit is heel anders dan die van jou.

Gebruikers van cocaïne zijn onrustig, geïrriteerd, en hebben vaak een kort lontje

Cocaïnegebruik zorgt vaak dat gebruikers onrustig, geïrriteerd en opvliegend kunnen zijn. Bij zwaarder gebruik, raken ze snel geïrriteerd en maken snel ruzie. Sommigen worden juist veel socialer, anderen kunnen agressiever worden.

Cokegebruikers zien vaak bleek en hebben soms wijde pupillen

Gebruikers van coke hebben vaak strak gespannen spieren, zien bleek en hebben soms grote pupillen. Door de verwijde pupillen kunnen gebruikers van cocaïne overgevoelig worden voor licht en dragen ze daarom graag een zonnebril.

Cocaïnegebruikers moeten vaker naar de wc

Door het gebruik van cocaïne wordt de blaas gestimuleerd. Daarnaast vindt het gebruik van cocaïne vaak plaats op het toilet, stiekem achter gesloten deuren. Omdat de effecten van coke maar kort duren gaat een gebruiker vaker naar het toilet.

Gebruikers van cocaïne drinken vaak meer alcohol

Cocaïnegebruikers drinken vaak naast het gebruik van cocaïne ook meer alcohol. Cocaïne zorgt ervoor dat de werking van alcohol minder sterk is waardoor ze vaak meer kunnen drinken. Het lichaam moet de alcohol natuurlijk echter wel allemaal afbreken. Iemand is niet minder dronken maar voelt zich minder dronken. Alcohol is een zogenaamde ‘downer’ en cocaïne is een ‘upper’. Dat wil zeggen: van veel alcohol word je slomer, je reactievermogen wordt trager en je wordt na veel alcohol slaperig. Als iemand na het drinken van veel alcohol cocaïne gebruikt, worden deze gevoelens minder. Maar de lichamelijke effecten en schade van alcohol worden niet opgeheven. Het voelt alleen zo. De combinatie van het drinken van alcohol en het gebruik van cocaïne is extra schadelijk voor het lichaam.

Cokegebruikers hebben bij regelmatig gebruik pijn in de neus

Regelmatige cokegebruikers hebben vaak pijn in en aan hun neus. Daarnaast hebben ze vaak last van een loopneus of van een verstopte neus wat ze zelf wegzetten als een “verkoudheid”. Ook kunnen er bij vaker en langdurig gebruik bloedneuzen optreden. Bij zeer zware gebruikers kan het neustussenschot zelfs helemaal verdwijnen.

Door regelmatige gebruik van cocaïne verlies je gewicht

Regelmatige gebruikers van cocaïne kunnen ook gewicht verliezen. Door het gebruik van cocaïne vermindert de eetlust. Ook heeft coke een laxerende werking waardoor een gebruiker diarree kan krijgen. Daarnaast zorgt coke voor meer energie en wordt het lichaam uitgeput.

Gebruikers van cocaïne zijn vaak de dag erna moe en lusteloos

De dag na het gebruik van cocaïne zijn gebruikers vaak erg moe en kunnen depressieve gevoelens krijgen. De drang opnieuw te gebruiken om deze kater gevoelens op te heffen is dan ook groot.

NB: niet elke gebruiker van cocaïne ervaart alle genoemde kenmerken. Iedereen en elk lichaam is anders. Als je intuïtie zegt dat iemand coke gebruikt, is dat vaak in de praktijk het geval. Maar mocht je twijfelen, chat met ons anoniem. Je kan dan jouw verhaal doen en kunnen wij je enkele vragen stellen en tips geven.

Hoe wordt cocaïne gebruikt?

Meest voorkomend is het snuiven van cocaïne poeder (lijntje coke). Maar het kan ook gerookt worden (plofje – met tabak of door te koken – basecoke / crack), gespoten of gekauwd (cocabladeren). De verschillende manieren van gebruik zorgt voor de snelheid van opname en duur van de effecten.

Wie gebruikt cocaïne?

Er is geen typische gebruiker. Een ‘junk’ is een achtergehaalde term. Gebruik komt in alle bevolkingsgroepen en milieus voor. Of je nou uit een arm gezin komt, slechte jeugd, trauma’s of hoog opgeleid bent met een top baan… coke wordt door allerlei verschillende mensen gebruikt. Cocaïneverslaving is in Nederland na alcoholisme de meest voorkomende verslaving. Zelfs de meest gerespecteerde directeur kan verslaafd raken aan cocaïne. Het is zelfs zo dat mensen met een hele drukke baan waar hele hoge eisen worden gesteld cocaïne gebruiken om maar door te kunnen gaan. In de verslavingskliniek kom je dan ook allerlei soorten mensen tegen van verschillende leeftijden en levensfasen. Er is geen enkele reden je te schamen als je verslaafd bent en hulp nodig hebt. Het is juist krachtig toe te geven dat je een probleem hebt en er wat aan wilt doen.

740.000 mensen boven de 18 hebben ooit eens cocaïne gebruikt. *
110.000 mensen boven de 18 hebben pas geleden cocaïne gebruikt. *

* Op website van het Trimbos Instituut kun je de Nationale Drug Monitor downloaden

Symptomen van cocaïne gebruik

Het gebruiken van cocaïne verandert niet alleen gedrag (op korte maar zeker ook lange termijn), het veroorzaakt ook allerlei negatieve lichamelijke, geestelijke, financiële en sociale gevolgen.

Lichamelijke klachten door cocaïne gebruik

  • duizeligheid
  • neurologische aandoeningen
  • spierspasme
  • concentratieverlies en/of geheugenverlies
  • hoofdpijn
  • verlies van reukvermogen, neusbloedingen en een loopneus
  • lichamelijke onrust

Geestelijke klachten door coke gebruik

  • agressie en/of egoïsme
  • hallucinaties en paranoia
  • opvliegendheid
  • angst- en paniekgevoelens
  • slaapproblemen en een slecht eetpatroon
  • geestelijke onrust

Sociale gevolgen van cocaïne gebruik

  • afspraken niet nakomen
  • verbergen voor je partner, familie en/of vrienden
  • smoesjes verzinnen, liegen en stiekem cocaïne gebruiken
  • wantrouwen (bijv. door paranoia)
  • arrogantie en karakter veranderingen
  • stelen van geld van naasten voor het kunnen kopen van coke
  • criminaliteit (door verkeerde ‘vrienden’ en/of verkrijgen van cocaïne / geld)

Financiële gevolgen door het gebruik van cocaïne

  • steeds meer geld nodig hebben om cocaïne te kopen
  • schulden
  • verlies van baan of niet afmaken studie
  • verlies van huisvesting door achterstanden huur / hypotheek

Vraag direct hulp

Wat is het verschil tussen recreatief cocaïnegebruik en verslaving?

Er ligt een zeer fijne lijn tussen “af en toe” cocaïne gebruiken en verslaving. Iemand die verslaafd is, vertelt aan anderen en zichzelf dat hij / zij altijd kan stoppen alleen het niet wil. Maar het niet willen is vaak al een teken dat er sprake is van verslaving. Cocaïne is immers lichamelijk en geestelijk verslavend en zeer schadelijk voor het lichaam. Iemand die dus regelmatig gebruikt (al is het alleen in het weekend) is al snel afhankelijk van cocaïne. De motivatie kan in het begin anders zijn. De ene vindt een feestje alleen leuk met drugs. De ander drinkt te veel en wil zich niet meer zo dronken voelen. De ander wil meer extrovert zijn. Meer zelfverzekerd. Meer energie. Meer zelfvertrouwen. Of zijn vrienden gebruiken ook en wil hij niet alleen nuchter zijn. Wat de reden ook is van het gebruik, iemand probeert zijn gedrag en/of gevoelens te beïnvloeden met drugs. Misschien even de zorgen vergeten, de emoties onderdrukken of zichzelf veranderen.

Elke verslaving begint met “één keertje eens proberen”. Niemand wil bewust verslaafd worden. En niemand die voor het eerst gebruikt verwacht dat hij/zij verslaafd raakt. Daarbij heeft cocaïne als eigenschap dat je je machtiger voelt en sluipt de verslaving er eerder ongemerkt in.

Elke verslaving is progressief. Dat wil zeggen: het wordt altijd erger. Dit heeft verschillende oorzaken.

De drie meest voorkomende oorzaken van verslaving:

  1. Het effect van de drugs wordt minder, dus moet men meer gebruiken. Er treedt gewenning op.
  2. Negatieve gevoelens en emoties worden als het middel is uitgewerkt heftiger ervaren en wil men dus snel weer gebruiken om die te onderdrukken.
  3. Het lichaam en geest wordt afhankelijk en kan men soms zeer heftige ontwenningsverschijnselen ervaren. Na een tijd gebruikt iemand niet meer voor het effect dat de drugs eerst gaf, maar alleen om de ontwenningsverschijnselen op te heffen.

Wat kun je doen als je merkt dat een dierbare cocaïne gebruikt?

Ten eerste is het belangrijk te beseffen dat verslaving een ziekte is en geen keuze. Iemand verwijten dat hij / zij gebruikt heeft daarom ook totaal geen zin en veroorzaakt alleen conflicten.

Cocaine gebruik herkennen

Start met je vraag of hij / zij hulp nodig heeft. Vraag of hij zelf zou willen stoppen. Geef aan dat je je zorgen maakt. Spreek vanuit je eigen gevoelens en positie. Voorbeelden:

Ik maak mij zorgen om jouw gezondheid. Ik mis de oude jij. Soms voel ik dat ik niet goed met je kan praten en dat doet mij verdriet. Ik zou zo graag wat leuks met je doen maar als je hebt gebruikt, ben je niet bereikbaar voor mij. Ik wil je nog lang in mijn leven houden maar ben bang dat jouw gebruik je gezondheid ernstig schaadt.

Wanneer je vanuit je eigen gevoelens spreekt, kan er geen discussie ontstaan. Want jouw gevoelens zijn persoonlijk en niet te ontkennen. Daarbij veroordeel je de ander niet. Je moet daarom niet zeggen “omdat jij snuift, hebben we ruzie”. Je kan wel zeggen “ik voel me soms boos als je gebruikt omdat ik dan niet goed met je kan praten.”

Geef aan dat ze zich niet hoeven te schamen en dat verslaving een ziekte is. Een hersenziekte. En dat er hulp is. Behandeling wordt vergoed door de zorgverzekering, want het wordt ook echt gezien en erkend als een ziekte.

Wat als iemand niet wil stoppen met cocaïne?

Als iemand echt geen hulp wil en in gebruik wil blijven, dan is het iemand zijn vrije keuze. Gedwongen opname is alleen mogelijk op gerechtelijk bevel. Een behandeling heeft pas kans van slagen als iemand echt zelf wil stoppen. Doen ze het voor een ander (omdat je anders dreigt de relatie te verbreken bijvoorbeeld) dan vallen verslaafden na behandeling vaak toch weer terug. Dit is enorm moeilijk te verwerken. Je houdt immers van iemand en wenst hem / haar het beste. Maar soms is loslaten het enige wat je kunt doen, voor jezelf en zeker ook voor de verslaafde. Als iemand altijd steun krijgt, een dak boven zijn hoofd en zo kan blijven gebruiken, is er weinig motivatie wat aan zijn gebruik te doen. Sommige verslaafden moeten echt ‘rock bottom’ raken voor ze het probleem inzien. Anderen gelukkig niet. Vaak willen verslaafden juist graag hulp. Ze durven of weten alleen niet hoe ze hulp kunnen vragen. De schaamte is te groot. Jouw gesprek kan dan net het zetje geven. Maar weet… ’tough love’ is soms nodig. Dus wees duidelijk. Stel je grenzen. En verlies jezelf niet ook in de verslaving van de ander.

Interventie bij cocaïneverslaving

Als iemand echt in de knoop zit, is een interventie een optie. Een interventie wordt helaas niet vergoed door de zorgverzekering. Een interventie werkt het beste als het hele gezin en naasten betrokken zijn. Wanneer een interventie succesvol is en de verslaafde accepteert hulp, is er zeker een kans van slagen! Wij werken samen met zeer goed opgeleide en ervaren interventionisten. Vraag gerust informatie aan. Dan koppelen wij jullie met hun.

Interventie aanvragen

Vraag hulp!

Heb je na het lezen van deze informatie nog vragen? Of heb je het vermoeden dat een dierbare in jouw omgeving een cocaïne verslaving heeft? Aarzel dan niet en neem contact met ons op. Bel, chat of e-mail.

Telefoon: 020 – 231 00 00
E-mail: [email protected]
Chat: button rechts onderin de website als we online zijn.


Verder lezen over cocaïne en verslaving

Foto’s van: Daniel Foster – Flickr • Liza Summer – Pexels


Wij helpen bij verslaving.
Heb jij hulp nodig?

020 – 231 00 00
Hulp aanvragen
Chat met ons

Stel jouw vraag
  • Dit veld is bedoeld voor validatiedoeleinden en moet niet worden gewijzigd.
© 2024 GGZ Interventie | Beelden van Pexels.com of eigen beelden

Nu hulp

Bel ons